Samenvatting
Colitis ulcerosa (cu) is een chronische ontsteking van het slijmvlies van het colon (dikke darm). Het is een continue oppervlakkige ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm, waarbij het rectum vrijwel altijd is ontstoken (proctitis). cu begint in het rectum (endeldarm) en kan zich dan uitbreiden over de hele dikke darm. Meestal (in 75 procent van de gevallen) raakt alleen het linkercolondeel betrokken, in veel gevallen ook blijft de ontsteking beperkt tot het rectum (proctitis). De ziekte kan op iedere leeftijd voorkomen, maar wordt het meest gezien tussen het 15e en 40e levensjaar.
Literatuur
Baumgart DC, Sandborn WJ. Inflammatory Bowel Disease: clinical aspects and established and evolving therapies. Lancet. 2007:369;1641-57.
Beers MH, Mark H, Berkow R, editors. The Merck manual of diagnosis and therapy. 17th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research Laboratories; 1999.
Cohen RD. A meta-analysis and overview of the literature on treatment options for left-side ulcerative colitis and proctitis. Am J Gastroenterol. 2000;95:1263-76.
College voor zorgverzekeringen. Farmacotherapeutisch Kompas. Amstelveen; 2002.
Derijks L. Thiopurines in inflammatory bowel disease. New strategies for optimization of pharmacotherapy [proefschrift]. Amsterdam; 2005.
Franchimont D, Kino T, Galon J, Meduri GU, Chrousos G. Glucocorticoids and inflammation revisited; the state of the art. Neuroimmunomodulation 2002-2003;10:247-60.
Lennard Jones, Assesment of severity in colitis; a preliminary study. Gut. 1975;16:579-84.
Loenen A van, redactie. Farmacotherapeutisch Kompas. Diemen; College voor zorgverzekeringen; 2005.
Marshall JK, Irvine EJ. Rectal corticosteroids versus alternative treatment in ulcerative colitis; a meta-analysis. Gut. 1997;40:775-81.
Meer J van, Stehouwer CDA, redactie. Interne geneeskunde. 12e herziene druk. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum; 2001.
Oshitani N, Kitano A, Matsumoto T, Kobayashi K. Corticosteroids for the managment of ulcerative colitis. J Gastroenterol. 1995;30:118-20.
Rutgeets P, Sandborn WJ, Feagan BG, Reinisch W, Olson A, Johanns J, et al. Infliximab for induction and maintenance therapy for ulcerative colitis. N Engl J Med. 2005;353:2462-76.
Sandborn WJ, Hanauer SB. Systematic review: the pharmacokinetic profiles of oral mesalazine formulations and mesalazine pro-drugs used in the managment of ulcerative colitis. Aliment Pharmacol Ther. 2003;17:29-42.
Sood A, Midha V, Sood N, Kaushal V. Role of azathioprine in severe ulcerative colitis: one-year, placebo-controlled, randomized trial. Indian J Gastroenterol. 2000;19:14-6.
Sutherland L, MacDonald JK. Oral 5-aminosalicylic acid for induction of remission in ulcerative colitis. Cochrane Database Syst Rev 2003;3:CD00543.
Sutherland LR, Roth K, Beck P, May G, Makiyama K. Oral 5-aminosalicylic acid form maintaining remission in ulcerative colitis. Cochrane Database Syst Rev. 2002;4:CD000544.
Turner D, Walsh CM, Steinhart AH, Griffithes AM. Response to corticosteroids in severe ulcerative colitis; a systematic review of the literature and a meta- regression. Clin Gastroenterol Hepatol. 2007;5:103-10.
Woude J van der. Medicamenteuze therapie van inflammatoire darmziekten I. colitis ulcerosa. Geneesmiddelenbulletin. 2006:40:29-35.
Websites
www.crohn-colitis.nl: site van de Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland.
www.mlds.nl: site van de Maag Lever Darm Stichting.
Adressen
Maag Lever Darm Stichting
Postbus 4303
3430 AK Nieuwegein
E-mail: info@mlds.nl
 
Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland
Wilhelminastraat 45a
3621 VG Breukelen
E-mail: "mailto:info@crohn-colitis.nl
Author information
Authors and Affiliations
 
 
medicijn | werking | bijwerkingen | verpleegkundige aandachtspunten |
---|---|---|---|
5-aminosalicy-lzuurverbindingen (5-asa) | |||
mesalazine (= 5-aminosalicylzuur = 5-asa) (Salofalk, Asacol), olsalazine (Dipentum), sulfasalazine (Salazopyrine) | werkingsmechanisme nog onduidelijk; waarschijnlijk berustend op een direct lokaal effect op de mucosa van het colon, waardoor het arachidonzuurmetabolisme wordt beïnvloed, hetgeen leidt tot remming van de prostaglandinesynthese, en daarmee het ontstaan van de ontstekingsreactie de klinische effectiviteit van de drie middelen lijkt gelijk; lokale werking; met behulp van carriers wordt de plaats van vrijkomen van de werkzame stof bepaald | komen weinig voor en zijn gerelateerd aan gebruikte carrier mesalazine en olsalazine: maag-darmstoornissen, stomatitis, hoofdpijn duizeligheid, gewrichtpijn, spierzwakte, stemmingsveranderingen, overgevoeligheidsreacties sulfasalazine heeft meer bijwerkingen dan mesalazine en olsalazine | laat medicijnen bij voorkeur innemen tijdens de maaltijd, dus met voedsel, water of melk laat tabletten heel doorslikken: niet breken of laten kauwen |
glucocorticoïden | |||
prednison (Prednison), prednisolon (als prednisolonretentieklysma) | ontstekingsremmende werking immunosuppressieve (antiallergische) werking | osteoporose syndroom van Cushing stoornis in de wondgenezing verhoogde gevoeligheid voor infecties diabetogeen effect minder bijwerkingen dan prednison per os | • laat tabletten doorslikken met voedsel of water |
budesonide (Entocort, als klysma) | • corticosteroïd met een lokaal ontstekingsremmend effect | • breng klysma’s in kort voor de nacht | |
immunosuppressiva | |||
azathioprine (Imuran), 6-mercaptopurine (Puri-Nethol), methotrexaat (Ledertrexate, Lanvis), ciclosporine (Neoral, Sandimmune) | • onderdrukt de eigen afweer | misselijkheid, braken, verminderde eetlust en diarree huiduitslag op langere termijn: verhoogde kans op infecties en bloedingen/hematomen leverfunctiestoornissen | laat medicatie tijdens of direct na de maaltijd innemen laat tabletten heel doorslikken |
Copyright information
© 2008 Bohn Stafleu van Loghum
About this chapter
Cite this chapter
Zaagman-van Buuren, M., Slegers-van der Plas, P., Stronkhorst, A. (2008). Colitis ulcerosa colitis ulcerosa. In: Boekblok Verpleegkundig Vademecum. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-7326-0_20
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7326-0_20
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-7325-3
Online ISBN: 978-90-313-7326-0
eBook Packages: Dutch language eBook collection